W Imię Boga, Miłosiernego, Litościwego

Tafsir Ibn Kathir

Autor: Szeich-ul-Islâm, Abûl Fidâ Ismâ`il ibn 'Amr ibn Kathîr al-Basrî (zm. 774h)
Korzystano z oryginału oraz angielskiego przekładu dostępnego w internecie oraz na cd-romie
wyd. Darussalam, jak również z kilku przekładów Koranu na jęz. angielski, hiszpański i polski.
Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci bez zgody tłumaczek zabronione.
Przekład: Elżbieta Al-Saleh, Katarzyna Kluza; kontakt

Sura 1: Al-Fâtiha. (Otwierająca)

« index

Objawiona w Mekce.

Al-Fâtihah, Znaczenie i nazwy

Sura ta nazywa się Al-Fâtihah, to znaczy Sura Otwierająca, sura, od której zaczynają się modlitwy.

Zwana jest również Umm Al-Kitâb (Matka Księgi) według większości uczonych. Według Abu Hurajrah Wysłannik Allâha (salla Allâhu alajhi ła sallam) powiedział:

{Al-Hamdu lillâhi Rabbil-`Alamîn} jest Matką Księgi i siedmioma powtarzanymi wersetami Wspaniałego Koranu."^[1]

Jest również nazywana Al-Hamd i As-Salâh, ponieważ Prorok powiedział, iż jego Pan rzekł:

"As-Salâh (tzn. Al-Fâtihah) została podzielona po połowie, między Mną a Mymi sługami. Kiedy sługa mówi: {Wszelka chwała Allâhowi, Panu Światów} - Allâh mówi: 'Mój sługa Mnie wysławia.'"

Al-Fâtihah nazwana jest również Salâh, gdyż jej recytacja podczas modlitwy (Salâh) jest warunkiem poprawności modlitwy. Nazywana jest również Asz-Szifâ' (uzdrowienie); Ar-Ruqjah (lekarstwo). Abu Sa'id przytoczył historię jednego z Towarzyszy. Użył on Al-Fâtihah jako lekarstwa dla przywódcy plemienia, który został otruty. Potem Wysłannik Allâha zapytał Towarzysza: "Skąd wiedziałeś, że (ta sura) jest Ruqjah?"^[2]

Al-Fâtihah została objawiona w Mekce, według Ibn `Abbas, Qatadah i Abu Al-`Alijah.

Allâh powiedział (co znaczy): {I zaprawdę, obdarowaliśmy ciebie siedmioma Mathâni (siedmioma wielokrotnie recytowanymi wersetami)}^[3]

Allâh wie najlepiej.

Liczba wersetów sury Al-Fâtihah 

Nie ma niezgody odnośnie faktu, iż Al-Fâtihah składa się z siedmiu wersetów. Według większości recytatorów z Al-Kufah, Towarzyszy, Tabi`în i wielu uczonych następnych pokoleń - Bismillâhi na początku - jest samodzielnym wersetem.

Liczba wyrazów i liter sury Al-Fâtihah

Uczeni twierdzą, iż Al-Fâtihah składa się z 25 (dwudziestu pięciu) wyrazów i 113 (stu trzynastu) liter.

Powód, dla którego zwana jest Umm Al-Kitab

Na początku Księgi "Tafsir" w Sahih, Buchari napisał: "Zwana jest Umm Al-Kitâb ponieważ zaczyna się od niej Koran, a od jej recytacji zaczyna się modlitwa."

Twierdzi się również, iż zwana jest Umm Al-Kitâb ponieważ zawiera w sobie "znaczenia" całego Koranu. Ibn Dżarir powiedział: "Arabowie każdą rozległą rzecz (sprawę), która obejmuje kilka pomniejszych dziedzin (obszarów) nazywają Umm. Na przykład, skórę, która otacza mózg nazywają - Umm Ar-Ra's. Chorągiew, na której gromadzone są stopnie (rangi) w armî nazywa się Umm." Powiedział także: "Mekka nazwana została Umm Al-Qurâ (Matką Wiosek/Miast), albowiem jest miastem najznakomitszym i wiodącym. Powiedziano również, że stworzenie Ziemi rozpoczęło się od stworzenia Mekki."

Abu Hurajrah przekazał odnośnie Umm Al-Qur'ân, że Prorok powiedział:

"Jest ona Matką Koranu, siedmioma powtarzanymi (wersetami) i Wspaniałym Koranem."^[4]

Również według Abu Dża'far, Muhammad bin Dżarir At-Tabari, Abu Hurajrah przekazał, że Wysłannik Allâha powiedział o Al-Fâtihah:

"Jest ona - Umm Al-Qur'ân (Matką Koranu), Al-Fâtihah Księgi (Otwierającą Koran) i siedmioma powtarzanymi (wersetami)."

Zalety Al-Fâtihah

Abu Sa'id bin Al-Mu'alla powiedział:

"Kiedy Prorok mnie zawołał - modliłem się i nie odpowiedziałem, dopóki nie skończyłem modlitwy. Wtedy podszedłem do niego, a on zapytał: "Co cię powstrzymało?" Powiedziałem: "Wysłanniku Allâha! Modliłem się." Rzekł: "Czyż Allâh nie powiedział: {Wy, którzy wierzycie! Odpowiedzcie Allâhowi (posłuszeństwem wobec Niego) i (Jego) Wysłannikowi, kiedy wzywa was do tego, co daje wam życie.}^[5]Potem powiedział: "Nauczę cię najwspanialszej sury Koranu, zanim wyjdziesz z meczetu." Wziął mnie za rękę, a kiedy już miał opuścić meczet, powiedziałem: "Wysłanniku Allâha! Powiedziałeś: "Nauczę cię (najwspanialszej) sury Koranu." Odparł: "Tak. {Al-Hamdu-lillahi Rabbil-`Alamîn } Oto siedem powtarzanych wersetów Wspaniałego Koranu, którymi zostałem obdarowany."^[6]

Abu Hurajrah powiedział:

"Kiedy Ubajj bin K'ab modlił się, przyszedł Wysłannik Allâha i zawołał: "Ubajj!" Ubajj nie odpowiedział. Prorok zawołał: "Ubajj!" Ubajj przyśpieszył modlitwę, podszedł do Wysłannika Allâha i rzekł: "Pokój z Tobą, Wysłanniku Allâha!" Ten powiedział: "Pokój z Tobą, Ubajj. Dlaczego nie odpowiedziałeś, gdy cię wołałem?" Odpowiedział: "Wysłanniku Allâha! Modliłem się." Powiedział: "Czyż nie słyszałeś wśród tego, co zesłał mi Allâh: {Odpowiedzcie Allâhowi (posłuszeństwem wobec Niego) i (Jego) Wysłannikowi, kiedy wzywa was to tego, co daje wam życie}^[7] Odpowiedział: "Tak, Wysłanniku Allâha! Nie zrobię tego więcej." Prorok powiedział: "Czy chciałbyś, abym nauczył cię sury, na której podobieństwo nie zostało objawione nic - ani w Taurât (Torze), ani w Indżîl (Ewangelî), ani w Zabûr (Psalmach), ani w Furqan (Koranie)?" Odpowiedział: "Tak, Wysłanniku Allâha!" Wysłannik Allâha rzekł: "Mam nadzieję, iż nauczysz się jej zanim wyjdę przez te drzwi."
(K'ab) powiedział: "Wysłannik Allâha podczas rozmowy wziął mnie za rękę. Zacząłem iść wolniej, albowiem obawiałem się, że wyjdzie z meczetu zanim skończymy rozmawiać. Kiedy zbliżyliśmy się do drzwi powiedziałem: "Wysłanniku Allâha! Jaka to sura, której obiecałeś mnie nauczyć?" On powiedział: "Co recytujesz w modlitwie?" Więc wyrecytowałem mu Umm Al-Qur'ân. Powiedział: "Na Tego, Który trzyma w Swej Dłoni mą duszę! Allâh nigdy nie objawił ani w Torze, ani w Ewangelî, Psalmach czy w Furqan - sury takiej, jak ta. To siedem powtarzanych (wersetów), którymi zostałem obdarowany."^[8]

`Abdullah, syn Imama Ahmada przekazał ten hadis od Abu Hurajrah od Ubajj bin K'ab i przytoczył narrację dłuższą, lecz o podobnym brzmieniu. Według Abu Hurajrah, Ubajj bin K'ab powiedział, że Wysłannik Allâha powiedział:

"Allâh nigdy nie objawił w Torze, ani w Ewangelî niczego podobnego do Umm Al-Qur'ân. To siedem powtarzanych wersetów, podzielonych po połowie między Allâhem a Jego sługą."^[9]

Ibn Dżabir powiedział:

"Podszedłem do Wysłannika Allâha po tym, jak nabrał wody (na ablucję) i powiedziałem: "Pokój z tobą Wysłanniku Allâha!" Nie odpowiedział mi, więc powtórzyłem: "Pokój z tobą Wysłanniku Allâha!" Mimo to nie odpowiedział. Wysłannik Allâha odszedł, a ja szedłem za nim, dopóki nie wszedł do swego domu. Udałem się do Meczetu, usiadłem tam smutny i przygnębiony. Kiedy Wysłannik Allâha wykonał ablucję, wyszedł (z domu) i powiedział: "Pokój i miłosierdzie Allâha z tobą, pokój i miłosierdzie Allâha z tobą, pokój i miłosierdzie Allâha z tobą!" Potem powiedział: "`Abdullahu bin Dżabir! Czy powiadomić cię o najlepszej surze Koranu?" Powiedziałem: "Tak, Wysłanniku Allâha!" Odparł: "Recytuj: {Wszelka chwała Allâhowi, Panu Światów} - do końca."^[10]

Niektórzy uczeni używają powyższego hadisu udowadniając, iż określone wersety i sury mają więcej zalet od innych.

Abu Sa`îd Al-Khudri powiedział:

"Pewnego razu podczas podróży, podeszła do nas służąca i powiedziała: "Wódz tego terytorium został otruty, a naszych ludzi nie ma. Czy jest wśród was lekarz (uzdrowiciel)?" Wtedy stanął przed nią mężczyzna, o którego umiejętnościach uzdrowicielskich nic nie wiedzieliśmy, wyrecytował (nad wodzem) Ruqjah i ten wyzdrowiał. Wódz podarował mu trzydzieści owiec i mleko. Kiedy wrócił do nas, zapytaliśmy: "Znasz (nową) Ruqjah czy robiłeś to już wcześniej?" Powiedział: "Użyłem jedynie Umm Al-Kitâb jako Ruqjah". Powiedzieliśmy: "Nie rób nic, dopóki nie zapytamy Wysłannika Allâha." Kiedy wróciliśmy do Medyny wspomnieliśmy Prorokowi o tym, co się wydarzyło. Prorok powiedział: "Kto mu powiedział, że to Ruqjah? Podzielcie (owce) i zarezerwujcie część dla mnie."^[11]

Ibn `Abbas powiedział:

"Kiedy Dżibril (anioł Gabriel) przebywał z Wysłannikiem Allâha, usłyszał hałas dobiegający z góry. Dżibril spojrzał ku niebu i powiedział: "Otworzono właśnie w niebiosach wrota, których wcześniej nigdy nie otwierano." Przez wrota zstąpił anioł, zbliżył się do Proroka i powiedział: "Przyjmij dobre nowiny - dwa światła, które dano tobie, a których nie dano żadnemu prorokowi przed tobą: Surę Otwierającą i trzy ostatnie wersety Sury Al-Baqarah. Recytacja każdej ich litery - przyniesie ci korzyść (pomoże ci)."^[12]

część 2 » Al-Fâtihah i modlitwa

^[1] Sahih At-Tirmidhi

^[2] Sahih

^[3] [15:87]

^[4] Imam Ahmad

^[5] [8:24]

^[6] Imam Ahmad bin Hanbal - Musnad; Al-Buchari, Abu Dâwûd, An-Nasâ'î, Ibn Mâdżah

^[7] [8:24]

^[8]Imam Ahmad; At-Tirmidhi - w jego przekazie Prorok powiedział: "To jest siedem powtarzanych wersetów i (Wspaniały) Koran, które mi dano."; wg. At-Tirmidhi - Sahih. Istnieje podobny hadis na ten temat zrelacjonowany przez Anas bin Malik

^[9]At-Tirmidhi i An-Nasâ'î, brzmienie wg. An-Nasâ'î. At-Tirmidhi określił jako Hasan Gharib

^[10] Imam Ahmad. Hadis o dobrym łańcuchu przekazicieli.

^[11] Al-Buchari - Sahih, "Zalety Koranu"

^[12] An-Nasâ'î - Al-Kubra (5:12); Muslim - (1:554)